W dniach 20 do 23 września w Warszawie pod hasłem „Łączy nas Niepodległa” odbył się V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. To wyjątkowe spotkanie Polonii z całego świata przeszło właśnie do historii.

Zjazd zaplanowano dla uczczenia jubileuszu 100-lecia odzyskania niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej odrodzonej w 1918 roku. Inicjatorem Zjazdu była Rada Polo­nii Świata, a organizację powierzono Stowarzysze­niu Wspólnota Polska. Zjazd sfinansowany został przez Senat RP, który to z urzędu patronuje Polo­nii rozsianej po całym świecie. W V Zjeździe Po­lonii z całego świata wzięło udział ponad 6oo uczestników z 44 krajów reprezentujących około 200 organizacji.

Na rozpoczęcie Zjazdu w archikatedrze św. Jana uczestnicy wzięli udział w mszy koncelebro­wanej przez Arcybiskupa Metropolitę Warszaw­skiego Kardynała Kazimierza Nycza w intencji oj­czyzny. Po mszy Polonia Świata złożyła wieńce na grobie Nieznanego Żołnierza. Zjazd zainauguro­wała uroczysta sesja w polskim parlamencie w sali plenarnej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. W swoim pzemówieniu inauguracyjnym prezes Rady Polonii Świata, Teresa Berezowska, poruszyła szereg wątków łączących Polonię z krajem ojczy­stym, mówiąc m.in., że łączy nas nasza polonijna działalność, wiara i nadzieja na przyszłość.

Uczestnicy obradowali w siedmiu forach tema­tycznych dotyczących życia polonijnego na całym świecie. Otwierając Światowe Forum Organizacji Polonijnych, marszałek Stanisław Kar­czewski zapewnił, że Senat RP, który tra­dycyjnie wspiera Polonię, nadal będzie to robił. Podkreślił, że Izba nie ma monopolu na współpracę z Polonią, ale współdziała z odpowiednimi organami państwa i bardzo wie­loma instytucjami. Zgodnie z oczekiwaniami Po­laków mieszkających poza krajem, priorytetami dla Izby są: nauka języka polskiego i wakacyjne przyjazdy dzieci i młodzieży polonijnej do Polski.

Poinformował też, że rozważana jest możliwość, aby Polonia miała swojego przedstawiciela w pol­skim parlamencie. Celem Światowego Forum Duszpasterstw Polonijnych było m.in. przedsta­wienie roli Kościoła oraz księży w środowiskach polonijnych w odzyskaniu przez Polskę niepodle­głości oraz w umacnianiu ducha pa­triotycznego. Światowe Forum Kul­tury Polonijnej otworzyła wicemarszałek Maria Koc zazna­czjąc, że kultura na emigracji to „budowanie polskiej tożsamości w milionach polskich rodzin za granicą dzięki zna­jomości treści, kodów, symboli i wartości, które tę kulturę tworzą”. O wkładzie nauki polskiej w na­ukę światową dyskutowali uczestnicy Światowego Forum Nauki Polskiej poza Granicami analizując m.in. dorobek, potrzeby i współpracę młodych pol­skich naukowców za granicą. Sekcja Światowego Forum Edukacji Polonijnej była kontynuacją co­rocznych Światowych Zjazdów Nauczycieli Polo­nijnych, gdyż oświata polonijna jest jednym z naj­ważniejszych filarów podtrzymywania i wzmacniania polskości poza krajem. Podczas Światowego Forum Sportu i Turystyki Polonijnej analizowano m.in. czy sport polonijny jest rekre­acją, czy sportem wyczynowym, oraz poruszono zagadnienia związane z turystyką polonijną. Świa­towe Forum Mediów Polonijnych zgromadziło me­dia polonijne, które są ważnym elementem utrwa­lania polskiej tożsamości poza granicami kraju mające za zadanie integrację polonijnych środo­wisk, podnoszenie statusu społecznego Polonii oraz promowanie Polski.

Tegorocznemu Zjazdowi Polonii Świata towarzy­szyły liczne konferencje prasowe oraz wiele cieka­wych ewentów. Na spotkaniu z Polonią Świata pre­zydent Andrzej Duda podziękował uczestnikom Zjazdu, że cały czas trwają przy polskości nie zapo­minając o Polsce. Koncert „Nasza Niepodległa”, z udziałem gwiazd polskiej piosenki, był wydarze­niem pierwszego dnia V Światowego Zjazdu Polo­nii i Polaków z Zagranicy. W czasie koncertu Na­grodę im prof. Stelmachowskiego, przyznaną po raz pierwszy przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” za zasługi na rzecz Polonii, odebrał premier Mate­usz Morawiecki. W Senacie RP wystawa „Polskie Drogi do Niepodległości” przypomniała o wielkich Polakach na emigracji na przełomie XIX i XX wieku.

Podsumowująca sesja plenarna zakończyła V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. W ocenie przewodniczącego Stowarzyszenia „Wspól­nota Polska” Dariusza Bonisławskiego Zjazd był naj­ważniejszym wydarzeniem polonijnym w tym roku i w tej kadencji Senatu. Teresa Berezowska, przewodnicząca Rady Polonii Świata podkre­śliła, że łączy nas pieśń „Jesz­cze Polska nie zginęła”. Helena Miziniak, prezes honorowy EUWP, podsumowując obrady forum organizacji polonijnych, wskazała, że po­trzebne są w życiu polonijnym struktury organiza­cyjne, z którymi będą rozmawiać i liczyć się władze krajów zamieszkania Polonii. Marek Domaradzki z forum kultury podkreślił, że postulowano konso­lidację różnych środowisk polonijnych wokół pro­jektów artystycznych, wsparcie liderów kultury, utworzenie narodowej szkoły tańców ludowych oraz stworzenie w Polsce muzeum dorobku kultury pol­skiej w świecie. Prezydent EUWP Tadeusz Pilat pod­kreślił

pod­kreślił, że w ostatnim czasie wzrosła liczba dzieci i młodzieży uczącej się języka polskiego poza grani­cami ze 160 tysięcy do 200 tysięcy. Podkreślił, że pol­skie środowiska poza granicami borykają się z bra­kiem nauczycieli. Postulował uruchomienie studiów i stypendiów dla polonijnych nauczycieli, zwiększe­nie liczby dzieci przyjeżdżających do Polski. Marsza­łek Senatu Stanisław Karczewski zamknął debatę w parlamencie podsumowującą V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy słowami „dobrze jest być Polakiem w Polsce i za granicą”.

V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagra­nicy miał bardzo bogaty program i był starannie przygotowany. Organizatorzy słusznie zebrali po­chwały za ogromny wysiłek. Jednakże były i trudne do zrozumienia zdarzenia towarzyszące Zjaz­dowi... chociażby odmowa uczestnictwa tuż przed Zjazdem kilkunastu wybranym przez Polonię de­legatów

Na forum podniesiono również pytanie o przyczynę zmian programowych, czy też tema­tów w przygotowywanych uprzednio referatach.

Zdarzyły się też na forum i w kuluarach ataki per­sonalne o charakterze pomówień przez uczestników zjazdu na przedstawicieli Polonii. Roman Śmigielski – honorowy prezes Polonii duńskiej, w swoim wystą­pieniu podkreślił, że Polonia może co prawda być po­lityczna, ale powinna być zawsze bezpartyjna. Może tu byłyby najwłaściwsze mądre słowa Teresy Bere­zowskiej, że Polonia się różni, ale najważniejsze jest, by zachować wzajemny szacunek.

Ostatecznie V Światowy Zjazd Polonii i Pola­ków z Zagranicy zakończył się w miłej atmosferze uroczystym bankietem w przepięknym plenerze pałacyku z ogrodami Stowarzyszenia „Wspólnoty Polska”. Rozmowom w kuluarach towarzyszyły występy artystów i bogaty bufet, a także program telewizyjny live. W niedzielę Zjazd zakończyła uro­czysta Msza św. w Świątyni Opatrzności Bożej.

Redakcja i zdjęcia: Polonia Viva